Herinneringen

Het is zondag 28 augustus 2011. Ik ben in Utrecht de laatste spullen aan het inpakken. Mijn ouders komen me zo ophalen. Over twee dagen vertrekt het vliegtuig naar Istanbul. Ik ga op reis. Helemaal alleen. De spanning vooraf is een stuk groter dan dat ik dacht dat die zou zijn. Mijn kamer is bijna leeg. Er lopen dikke tranen over mijn wangen. Waarom wil ik zo nodig een grote reis maken? Ik zie mezelf al wegkwijnen op een hotelkamer in het oosten van Turkije. Eenzaam heb ik me tijdens mijn reis gelukkig nooit gevoeld. De ware reiziger reist alleen. Overal kom ik andere mensen tegen en juist als je alleen reist is het makkelijk snel contact te leggen. De tijd is voorbij gevlogen.

At the end of the day telt voor ieder mens hetzelfde. Liefde. Liefde voor familie, vrienden en degene die je lief hebt. Hoewel ieder mens uniek is, is het wel degelijk mogelijk bepaalde eigenschappen van mensen met dezelfde nationaliteit te generaliseren. De culturele verschillen zullen echter, zeker in Europa, de komende eeuw flink afnemen. Een Duitse student en ik hebben bijvoorbeeld meer overeenkomsten dan de gemiddelde Groninger en Limburger. Overal ter wereld klinkt dezelfde muziek. Adele heb ik in alle zeventien bezochte landen wel een keer gehoord. Toch zijn er gelukkig ook verschillen. De Koerden zijn de meest vriendelijke mensen die ik heb ontmoet. Ongelooflijk gastvrij en zonder bijbedoelingen. Elke dag werd ik ergens op de thee uitgenodigd. In zuidelijk Afrika is het mogelijk met iedereen een praatje aan te knopen, terwijl bijvoorbeeld in Bolivia en Peru de mensen wat schuwer zijn. De Engelse humor is veruit de grappigste. Iemand uit Engeland neemt vaak alles en iedereen in de maling. De gemiddelde reiziger uit Scandinavie is iets gereserveerder. De backpackers komen vooral uit de welvarende landen waar het als jongere gemakkelijk veel geld verdienen is. De economische crisis in het zuiden van Europa laat dit goed zien. Tijdens mijn reis heb ik maar een Spanjaard en twee Italianen ontmoet. De reizende Griek is nergens te bekennen. Met de gemiddelde backpacker uit de Verenigde Staten heb ik niet zoveel. Ik overdrijf een beetje, maar bij haast iedere eerste ontmoeting is het helemaal geweldig me te ontmoeten. Dat kun je nog niet weten denk ik dan. Een soms overdreven cultuur. In mijn hostel in Rio de Janeiro heb ik een meisje horen vertellen dat haar opa aan mallwalking doet: rondjes lopen om een shoppingmall om in conditie te blijven…

Zeventig procent van de Braziliaanse meisjes behoort tot de vijf procent knapste meisjes ter wereld. Elke dag word ik wel een keer voor een tiental seconden verliefd. Het zal wel deels met het klimaat te maken hebben dat bijna alle meisjes er hier zo goed uit zien. Tussen een knap meisje en een mooi meisje zit een wereld van verschil. Op onze planeet zijn veel knappe meisjes, een stuk minder zijn er echt mooi. Bij een mooi meisje zit de schoonheid in de uitstraling en het doen en laten. Een mooi meisje wordt op den duur een mooie vrouw. De schoonheid blijft. Er is geen goed Nederlands woord voor een meisje tussen de twintig en dertig jaar. Vrouw klinkt te oud, jongedame te ouderwets en het woord meid ietwat ordinair. Bij het woord meisje moet ik aan een meisje van achttien denken, niet aan een meisje van mijn leeftijd. Toch gebruik ik het woord meisje, want vrouw past niet bij de leeftijdsgroep waar ik het nu over heb. Braziliaanse meisjes mogen dan tot de knapste meisjes ter wereld behoren, Nederlandse meisjes zijn verreweg het leukst. Ik herken ze meteen. Zo ook een tijdje terug in La Paz. Als ik in een internetcafe achter een computer ga zitten, kijken het meisje naast me en ik elkaar aan. Ik vraag of ze uit Nederland komt. ‘‘Hoe weet je dat? Echt iedereen ziet het altijd gelijk bij mij!“, zegt ze opgetogen. ‘‘Er was zelfs een keer een jongen in Torres Del Paine die toen ik naar beneden aan het lopen was vroeg of ik uit Nederland kwam.‘‘ ‘‘Dat was ik.‘‘ zeg ik. Ineens herkennen we elkaar, nadat we bijna drie maanden daarvoor op 5000 kilometer van La Paz tien minuten met elkaar hebben gepraat. We komen niet meer bij van het lachen. De reiswereld in Zuid-Amerika is klein. Een klassiek Nederlands meisje heeft iets ongrijpbaars. Ze ziet er goed uit, oogt nieuwsgierig en neemt geen genoegen met een half antwoord. Mooi dat er in Nederland veel Nederlandse meisjes wonen.

Het kleurrijke Salvador (zie de clip van Michael Jackson die hier is opgenomen: http://www.youtube.com/watch?v=QNJL6nfu__Q) heeft veel Afrikaanse invloeden. Tijdens mijn eerste avond beland ik er gelijk in een kerk met gospelmuziek. De Nederlanders en Portugezen hebben veel mensen vanuit Afrika naar Salvador en omgeving verscheept. Het is interessant dat de onafhankelijkheidsgolven van Afrika en Zuid-Amerika totaal niet parallel lopen. Ruim een eeuw voordat in Afrika de onafhankelijkheidsbewegingen vorm begonnen te krijgen, waren de meeste landen in Zuid-Amerika al onafhankelijk. Suriname is uiteraard een uitzondering. Het eerste land dat in Zuid-Amerika onafhankelijk werd was Paraguay in 1811. In Afrika heeft Ghana als eerste land pas in 1957 haar onafhankelijkheid verworven. Waarom was Afrika ten opzichte van Zuid-Amerika zo laat? Een reden kan zijn dat de Spanjaarden en Portugezen al vroeg veel macht hebben moeten inleveren op het wereldtoneel. De glorietijd van beide landen was in de 19e eeuw wel voorbij. Toen begon in Engeland juist de industriele revolutie. Alle grondstoffen uit de kolonien waren hard nodig. In Zuid-Amerika waren de binnenlanden al veel eerder ontdekt. In Afrika bleven de Europeanen vooral aan de kuststreek hangen. De kolonialisatie van Afrika is pas na de Berlijnse conferentie van 1885 goed op gang gekomen. De verschillende volkeren in de nieuw gevormde landen van Afrika waren misschien ook niet op dezelfde manier verenigd als aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, waardoor een brede opstand waarschijnlijk langer uitbleef. Kenia heeft bijvoorbeeld 42 verschillende stammen. Het is interessant dat deze twee continenten elk een totaal eigen pad hebben gevolgd. Geschiedenis blijft boeiend. Zonder geschiedenis is er geen heden.

Aanmerende golven klinken overal ter wereld hetzelfde. De zee geeft rust. Op het strand van Morro de Sao Paulo moet ik aan Egmond aan Zee denken. Met de familie gingen we hier vroeger vaak naartoe. Mijn opa vierde er altijd zijn verjaardagen. Toen ik klein was bezochten we hem bijna wekelijks in Heiloo. Mijn opa was een rustige, wijze man. Een echte levensgenieter. Het vlees dat mijn opa maakte was verrukkelijk. Lekker met aardappels, jus, sperziebonen en appelmoes. Met mijn nichtje speelde ik er vaak Pim Pam Pet of het advertentiespel. Bij het advertentiespel lagen we dubbel van het lachen. Omstebeurt pakken we een kaartje met een tekst waardoor de gekste advertenties ontstaan. Ik denk dat ik het nu nog grappig zou vinden. Mijn opa heeft me leren schaken. Dat heeft mijn leraar in groep zeven van de basisschool geweten. Nadat ik van hem had gewonnen, had hij de pik op me. In de tuin van mijn opa heb ik met mijn voetbal flink wat bloemen en planten aan gort getrapt. Een mooie tijd. Mijn opa hield van de zee. De witte Citroen stond altijd trots geparkeerd aan de Egmondse boulevard. Ik zie mijn opa er zo naartoe rijden. Herinneringen leven altijd voort.

Het heden heeft iets vrijblijvends. Het duurt namelijk nogal kort. Het moment dat jij deze zin leest is het nu. Nu is dat moment alweer verleden tijd. Bij mijn ouders in de kast staan nogal wat boeken over het ‘‘hier en nu‘‘. Ik heb nog nooit zo een boek opengeslagen, maar ik vermoed dat we vooral in het nu en de plek waar we op dat moment zijn moeten leven. Waarschijnlijk zijn het vooral mooie woorden van iemand die aan die dikke boeken veel geld verdient. We leven automatisch in het nu, ook als we aan het verleden of de toekomst denken. Als ik herinneringen ophaal aan alle mooie plekken die ik heb gezien en aan de vele mensen die ik heb ontmoet, leef ik dan in het verleden of in het heden? Het nu is te kort om alleen op dat moment van datgene te genieten. Op dit moment kan ik nog steeds genieten van de waanzinnige Iguazu Falls. Iets wat ik drie weken geleden heb gezien. Als ik nu denk aan het pak koekjes dat ik van twee passagiers in de bus vanuit Cairo heb gekregen, krijg ik opnieuw kippevel. Het heden is het nu, het verleden en de toekomst in een.

Mijn reis is bijna ten einde. Het aftellen is begonnen. De laatste twee weken zijn mentaal gezien de zwaarste. Nu ik bijna thuis ben, kan ik niet langer wachten. Van mij mag het morgen al maandag 16 juli zijn. Niet geheel toevallig de dag dat mijn ouders vijfentwintig jaar getrouwd zijn. Het wordt vast wennen om terug in het mooie Nederland te zijn. Al zal ik snel weer aarden in Utrecht. Aan de stranden van Bahia, de regio rond Salvador, heb ik alle tijd om rustig mijn reis te overdenken. Ik vind het best stoer van mezelf dat ik met een enkeltje Istanbul ben vertrokken. Niet wetende vanwaar ik terug naar huis zal keren. De beslissing om na Afrika naar Zuid-Amerika te vliegen, is de beste die ik heb kunnen maken. Een geweldig continent dat alles te bieden heeft. Afrika zal altijd Afrika blijven. Het heeft een speciale plek in mijn hart. Het Midden-Oosten heeft me positief verrast. Petra is de indrukwekkendste plek die ik heb bezocht. Het is te veel om al het moois dat ik heb gezien te benoemen. Waar te beginnen? Bij de Namibische leegte of het ijs van de Perito Moreno? De Boliviaanse hoogvlakte of Iguazu? De Butterfly Valley in Turkije of de meren bij Bariloche? De Luangwa in Zambia of de Okavango-Delta? De koraalwanden van de Rode Zee of Torres del Paine? Ik weet het niet. Wadi Rum en Machu Pichu heb ik, net als vele andere plekken, nu niet eens genoemd. Of ga ik nog iets vertellen over Istanbul, Beirut, Cairo, Kaapstad, Buenos Aires of Rio de Janeiro? Echt een ongelooflijk mooie reis. Wat ben ik bevoorrecht dat ik al deze mooie plekken heb mogen zien. De muziekband van mijn vaste strandtent begint vlak nadat ik een punt heb gezet achter de vorige zin weer te spelen. Ik houd het net aan droog.

Dit is mijn laatste verhaal. Bedankt voor alle leuke, bemoedigende reacties. Elke keer nadat ik een nieuw verhaal had geschreven, ging ik snel kijken of er nog nieuwe reacties waren geplaatst. Leuk dat je een klein beetje met me bent meegereisd. Wellicht volgt er eens een tweede deel. Nu eerst op naar huis. De gedachte dat ik snel weer voet op Nederlandse bodem zal zetten maakt me gelukkig.